الکتروموتور چیست؟

🟦 الکتروموتور چیست؟

الکتروموتور یا موتور الکتریکی دستگاهی است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند. این وسیله نقش مهمی در صنایع مختلف دارد و در ماشین‌آلات، پمپ‌ها، فن‌ها، تجهیزات خانگی و سیستم‌های صنعتی استفاده می‌شود.
الکتروموتورها بر اساس نوع جریان برق، ساختار و کاربرد در انواع مختلف تولید می‌شوند.

⚙️ انواع الکتروموتور از نظر ساخت و کاربرد

الکتروموتور معمولی (TEFC)
الکتروموتور ضد انفجار
الکتروموتور کولری
الکتروموتور تک فاز و سه فاز

🧠 تاریخچه الکتروموتور

نخستین ایده‌ی الکتروموتور القایی در سال ۱۸۸۲ توسط نیکولا تسلا مطرح شد. او اصول میدان مغناطیسی دوار را توضیح داد و در سال ۱۸۸۸ موتور القایی خود را ثبت کرد. گالیلئو فراریس و میخائیل اسیبوویچ نیز نقش مهمی در توسعه موتور سه فاز قفس سنجابی داشتند که امروز رایج‌ترین نوع در صنعت است.

🧾 راهنمای انتخاب الکتروموتور مناسب

هنگام خرید الکتروموتور صنعتی باید چند عامل مهم را در نظر بگیرید:

نوع برق ورودی (تک فاز یا سه فاز)
توان و گشتاور خروجی (بر حسب کیلووات و نیوتن‌متر)
دور موتور (۹۰۰، ۱۴۰۰ یا ۲۹۰۰ دور در دقیقه)
نحوه نصب (پایه‌دار یا فلنچ‌دار B14/B5)
جنس پوسته (آلومینیوم یا چدن)

⚡ مفاهیم پایه الکتریکی

جریان (A): مقدار شارش بار الکتریکی در واحد زمان
ولتاژ (V): اختلاف پتانسیل الکتریکی
توان (W): میزان انرژی مصرفی یا تولیدی
اهم (Ω): واحد مقاومت الکتریکی

🧩 اجزای اصلی موتور الکتریکی

آرمیچر
ذغال هادی
کموتاتور
محور (شافت)
آهنربا
منبع تغذیه DC

🔸 انواع الکتروموتور از نظر نوع جریان

الکتروموتورها به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند:

الکتروموتور DC (جریان مستقیم)

الکتروموتور AC (جریان متناوب)

🔹 موتورهای DC

دارای آرمیچر و کموتاتور هستند و برای کنترل دقیق سرعت استفاده می‌شوند.
انواع آن:

DC سری – گشتاور راه‌اندازی بالا (مناسب جرثقیل، بالابر، پرس)
DC شانت – دور ثابت (مناسب فن و دمنده)
DC کمپوند – ترکیبی از دو نوع بالا برای بارهای متغیر

🔹 موتورهای AC

رایج‌ترین نوع الکتروموتور صنعتی هستند و به‌دلیل قیمت پایین و دوام بالا، در اکثر تجهیزات استفاده می‌شوند.

اجزای موتور AC

استاتور: شامل هسته آهنی و سیم‌پیچ‌ها
روتور: از نوع قفس سنجابی یا سیم‌پیچی‌شده

⚙️ انواع الکتروموتور AC

الکتروموتور سنکرون (Synchronous)
- دارای سرعت ثابت، بازده بالا و مناسب برای دستگاه‌های دقیق
الکتروموتور آسنکرون (Asynchronous)
- شامل دو نوع: قفس سنجابی و روتور سیم‌پیچی
- پرکاربردترین نوع در صنعت

🔹 الکتروموتور تک‌فاز و سه‌فاز

الکتروموتور تک‌فاز: دارای خازن راه‌انداز، مناسب برای لوازم خانگی
الکتروموتور سه‌فاز: خودراه‌انداز و پرقدرت، مناسب صنایع بزرگ

🧱 سایر انواع موتورهای الکتریکی

الکتروموتور خطی: برای حرکت مستقیم (در قطارهای مغناطیسی و خطوط تولید)
سرو موتور و استپر موتور: برای کنترل دقیق موقعیت (در CNC و رباتیک)

📋 نحوه پلاک‌خوانی الکتروموتور

روی هر موتور الکتریکی اطلاعات فنی مانند نوع، توان، ولتاژ، جریان، سرعت (RPM) و کد IP درج می‌شود. این داده‌ها برای نصب و بهره‌برداری صحیح اهمیت زیادی دارد.

🛡️ درجه حفاظت IP

کد IP نشان‌دهنده میزان حفاظت موتور در برابر گردوغبار و رطوبت است (مثلاً IP55 یا IP65).
عدد اول مربوط به اجسام جامد و عدد دوم مربوط به نفوذ آب است.

✅ جمع‌بندی

شناخت کامل انواع الکتروموتور و کاربرد آنها در صنعت به شما کمک می‌کند موتور مناسب را با توجه به توان، نوع برق و شرایط کاری انتخاب کنید.
برای مشاوره خرید الکتروموتور صنعتی با کیفیت بالا می‌توانید از خدمات تخصصی فروشگاه مهام فیدار استفاده کنید.